Ο Αριστοτέλης είχε πει κάποτε ότι «είμαστε αυτό που κατ’ επανάληψη κάνουμε». Ανεξάρτητα από την εικόνα έχουμε ή που θα θέλαμε να έχουμε για τον εαυτό μας, τελικά τα έργα μας είναι αυτά που μας χαρακτηρίζουν.
Όλοι έχουμε ακούσει ανθρώπους να αγανακτούν και να απαιτούν κοινωνική δικαιοσύνη, διαφάνεια κλπ. ενώ οι ίδιοι, με τα έργα τους, διδάσκουν το αντίθετο. Κατά καιρούς, προσπαθώντας να διερευνήσω την ψυχολογία τέτοιων ανθρώπων τους ρωτώ «Ωραία η κοινωνική δικαιοσύνη. Συμφωνούμε. Εσύ όμως από την θέση που βρίσκεσαι γιατί δεν συμπεριφέρεσαι σωστά; Γιατί κάνεις τα στραβά μάτια; Γιατί συμβιβάζεσαι;». Φυσικά, όταν ανοίγουν τέτοιες συζητήσεις ανοίγουν μαζί και οι ασκοί του Αιόλου. Από τις απαντήσεις τους καταλαβαίνεις ότι πολλοί από αυτούς πραγματικά πιστεύουν ότι είναι άνθρωποι ευσυνείδητοι, με ιδανικά και συχνά με ισχυρά θρησκευτικά ερείσματα. Γνωρίζουν ότι είναι λάθος αυτό που κάνουν (αφού δεν θα ήθελαν να συμβεί σε εκείνους ή στα παιδιά τους) αλλά το ερμηνεύουν λογικά με χίλιες μύριες δικαιολογίες παρουσιάζοντας τους εαυτούς τους ως τελικά θύματα του συστήματος και της κοινωνικής αδικίας. Η φράση «η συνείδησή μου είναι καθαρή» είναι κάτι που λένε συχνά και το πιστεύουν. Για να φανταστείτε, πλέον, όποτε ακούω σε ραδιόφωνα, τηλεοράσεις κλπ. την φράση «η συνείδησή μου είναι καθαρή» στο μυαλό μου ξυπνούν υποψίες, χτυπούν προειδοποιητικά καμπανάκια ότι κάτι δεν πάει καλά με το πρόσωπο που το λέει.
Πολύ εύστοχα, λοιπόν, ο Αριστοτέλης κράτησε την ουσία. Δεν έχει σημασία ποιος φταίει, ούτε ποιο σύστημα μας οδήγησε μέχρις εδώ. Είμαστε αυτό που κατ’ επανάληψη κάνουμε.
Β. Μπορούμε να αλλάξουμε αυτό που είμαστε;
Το μεγάλο ερώτημα βέβαια είναι «μπορούμε να αλλάξουμε τον χαρακτήρα μας»; Μπορούμε να αλλάξουμε αυτό που είμαστε;
Ακολουθεί απόσπασμα από το αγγλικό παραμύθι «The Princess and the Troll» (Η πριγκίπισσα και το ξωτικό) με ελεύθερη μετάφραση στα ελληνικά:
Μια φορά και έναν καιρό ήταν ένα ξωτικό που ερωτεύτηκε παράφορα μια όμορφη πριγκίπισσα. Ήταν βέβαια ξωτικό και, όπως τα υπόλοιπα μέλη του είδους του, είχε άγρια εμφάνιση και πολύ άγριους τρόπους. Τι να κάνει λοιπόν; Η αγάπη του για την πριγκίπισσα ήταν τόσο μεγάλη που φορούσε συνεχώς μια όμορφη μάσκα και φρόντιζε πάντα οι τρόποι του να αρμόζουν σε άνθρωπο γενναιόδωρο από ευγενική καταγωγή.
Το ζευγάρι παντρεύτηκε και έζησε ευτυχισμένα. Η Βασιλοπούλα ήταν πάντα καλή και στοργική μαζί του και εκείνος, ως Βασιλόπουλο συμπεριφερόταν πάντα με μεγάλη ευγένεια και καλοσύνη. Ξαφνικά όμως εμφανίστηκε στο βασίλειο ένας επισκέπτης, ήταν ένα ξωτικό που αναγνώρισε την πραγματική ταυτότητα του βασιλιά. Μίλησε στην βασιλοπούλα για τον άντρα της αλλά εκείνη του απάντησε με σιγουριά «Κάνετε λάθος κύριε». Τότε ο σύζυγος συγκλονισμένος, γεμάτος ενοχές αποφάσισε να πει όλη την αλήθεια. Σηκώνει τα χέρια του στην μάσκα, την αφαιρεί και από μέσα αποκαλύπτεται… ένας όμορφος και ευγενικός Πρίγκιπας.
Την παραπάνω ιστορία συνήθως την ενσωματώνουν οι συγγραφείς σε βιβλία όταν θέλουν να μεταφέρουν δυο μηνύματα:
1ον) η αυθεντική αγάπη για κάτι για είναι προϋπόθεση για να κερδίσουμε , όσο δύσκολος και αν είναι ο αγώνας
2ον) Αν θέλουμε να φτάσουμε κάπου πρέπει να αρχίσουμε να συμπεριφερόμαστε σαν να ήμασταν ήδη εκεί. Ο καλύτερος τρόπος να αλλάξουμε αυτό που είμαστε, είναι να αλλάξουμε αυτά που κάνουμε.
Μην περιμένουμε κάποια συγκεκριμένη χρονική στιγμή για να είμαστε σωστοί. Από σήμερα και κάθε μέρα ας δίνουμε τον προσωπικό μας αγώνα, ας υπερασπιστούμε με έργα τις αξίες μας και η ζωή θα μας ανταμείψει. Θα μας δώσει για τον εαυτό μας την εικόνα την οποία θα θέλαμε να έχουμε. Τελικά, κατά τον Αριστοτέλη, θα είμαστε αυτό που κατ’ επανάληψη κάνουμε.
Παναγιώτης Πετεινάτος
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου