Πως λειτουργούν σήμερα οι τοπικές οργανώσεις;

Ο πολίτης αντιμετωπίζει καθημερινά χιλιάδες προβλήματα. Τελικά όμως δεν στρέφεται μαζικά στις Τοπικές Οργανώσεις των κομμάτων ούτε για να πει τον πόνο του ούτε για να αναζητήσει λύσεις. Γιατί;
,
Η ρίζα του προβλήματος σπάνια συζητιέται και αφορά τον τρόπο που απωθούνται τα υγιή πρόσωπα μακριά από τις Τ.Ο.. Δεν υπάρχουν σύγχρονοι θεσμοί συμμετοχικής δημοκρατίας με αποτέλεσμα η οργανωτική δομή της βάσης να είναι κλειστή και όχι ανοιχτή σε νέα πρόσωπα. Αυτή η διαπίστωση αφορά όλα τα κόμματα.

Κατ' αρχήν όμως ας ξεκαθαρίσουμε ένα πράγμα: ποιοί είναι τα υγιή μέλη της κοινωνίας;
1ον) είναι οι νέοι με ιδεολογία, με ανατρεπτισμό, με φρέσκες ιδέες, με μεράκι κλπ.
2ον) είναι οι "παλιοί, εκείνοι που έχουν στην πλάτη τους εμπειρία, έχουν ζήσει την ζωή, με "ταπεινά" καθημερινά επαγγέλματα, μικρομεσαίοι, ελεύθεροι επαγγελματίες, ιδιωτικοί υπάλληλοι κλπ. Δηλαδή υγιώς σκεπτόμενους δεν συναντούμε μόνο ανάμεσα στους καθηγητές πανεπιστημίου, στους δικηγόρους, τους γιατρούς και τους δημόσιους υπάλληλους. Σωστά;

Ας αναλύσουμε καθε κατηγορία ξεχωριστά:

1ον) Ένα ελεύθερο πνεύμα γιατί να υποταχθεί σε ένα κλίμα ανελευθερίας; Γιατί ένας νέος άνθρωπος με ιδεολογία, ανατρεπτισμό και φρέσκες ιδέες να πάει στην τοπική οργάνωση ; Γιατί να ανεχτεί τις "κρυφές" συνεννοήσεις των ημετέρων, τους ψιθήρους , τα ψεύτικα χαμόγελα, τις δήθεν εκκλήσεις για συμμετοχή στα κοινά από ανθρώπους που έχουν διορίσει όλο τους το σόι στο δημόσιο; Στην εποχή του internet, του facebook και του web 2.0 ο νέος απομακρύνεται από την τηλεόραση και συμμετέχει ενεργά σε κοινωνικά δίκτυα. Ένας δραστήριος νέος μπορεί να φτιάξει το δικό του φόρουμ, το δικό του group στο facebook, την δική του κοινωνική ομάδα στο Hi5, το δικό του club στο Pathfinder κλπ. Επιλέγει αν θα συμμετάσχει είτε ανώνυμα είτε επώνυμα εκφράζοντας ελεύθερα (!) τις απόψεις του χωρίς περιορισμούς.

Από την άλλη, ο νέος φοβάται να ασκήσει κριτική μέσα στους κόλπους της Τ.Ο.. Τον έχουν προϊδεάσει να προσεχει τα λόγια του και να αποφεύγει λέει τα πράγματα έξω από τα δόντια. Γιατί; Επειδή ίσως τον ακούσει ο τάδε που θα το πει στον τάδε και κινδυνεύει να μην διοριστεί ποτέ στο δημόσιο. Για την ζωή ενός νέου η ελπίδα διορισμού φαντάζει σαν σωτηρία, όσο χαμηλός και αν είναι ο μισθός, επειδή είναι μόνιμος. Ας είμαστε ρεαλιστές. Το σημερινό "πακέτο" της Τ.Ο. δεν είναι ελκυστικό για έναν νέο. Εκεί συχνά καταλήγουν όσοι τους στέλνει ο μπαμπάς και η μαμά για να συμπληρώσουν κομματικά ένσημα.

2ον) Το πρόβλημα του χρόνου. Όσοι ζουν σε πιο ταπεινά και καθημερινά επαγγέλματα με το ζόρι προλαβαίνουν καθημερινά να ταχτοποιήσουν τις υποχρεώσεις τους. Ο ελεύθερος χρόνος είναι ελάχιστος και οι πιο τολμηροί, όσοι προσπάθησαν να ασκήσουν κριτική σε κομματικές διαδικασίες αντιμετωπίζονται με ανευθυνο-υπεύθυνες διαβεβαιώσεις. Τι να πεις σε ένα στέλεχος του κόμματος που σου λέει προφορικά ακριβώς αυτό που θέλεις να ακούσεις για να κρατήσει την θεσούλα του; Τι να κάνεις όταν στην πράξη ξέρεις ότι δεν πρόκειται να γίνει τίποτα; Τι να κάνεις όταν συμμετέχεις ενεργά, προτείνεις, αλλά κανένας δεν σε λαμβάνει υπόψη;

Φυσικά σε όλα τα παραπάνω υπάρχουν φωτεινές εξαιρέσεις, άνθρωποι που στηρίζουν τις τοπικές οργανώσεις και με τους οποίους συμπάσχουμε ιδεολογικά. Αλλά μόνο εκείνοι ξέρουν τι έχουν τραβήξει τόσα χρόνια.

Υπάρχει λύση;
Ναι. Πάντα υπάρχει λύση. Θα μιλήσω περιληπτικά για τις 2 πιο πολυσυζητημένες προτάσεις.

Α. ΑΥΤΟΟΡΓΑΝΩΣΗ. Κατά τη γνώμη μου είναι ευκαιρία να ακολουθήσουμε τον κεντρικό σχεδιασμό καμπάνιας τύπου Obama. Αυτό που ως e-pasok.forumotion.com προτείνουμε εδώ και καιρό είναι να εισαχθεί ο θεσμός της αυτο-οργάνωσης έστω και άτυπα, όπως έκανε ο Obama. Παράλληλα με τις Τ.Ο., κάθε μικρή ή μεγάλη ομάδα μελών του ΠΑΣΟΚ να μπορεί να σχηματίζεται αυθόρμητα και να έχει θεσμική επικοινωνία με το κίνημα, να αναλαμβάνει πρωτοβουλίες και δράσεις. Δεν γνωρίζω αν υπάρχουν και πως λειτουργούν οι Τ.Ο. των Δημοκρατικών στην Αμερική. Αυτό που γνωρίζω είναι ότι ενημέρωση σπίτι-σπίτι δεν στηρίχθηκε στις πλάτες των τοπικών στελεχών με την κλασσική τους μορφή. Για πρώτη φορά στην Αμερική, κάθε πολίτης μπορούσε να οργανώσει το δικό του δίκτυο πολιτών (social network) και μέσα από την κεντρική ιστοσελίδα να καθορίσει ακόμα και τους δρόμους και τις γειτονίες στις οποίες θα επισκέπτονταν μόνος του ή με την ομάδα του. Μου ήρθε και εμένα Mail να συμμετάσχω. Πρόκειται για έναν ανοιχτό θεσμό συμμετοχικής δημοκρατίας που δίνει την ευκαιρία σε όλους να συνδράμουν όπως οι ίδιοι επιθυμούν και μέσα από τα αποτελέσματα της δουλειάς τους να αναδειχθούν χαρισματικά πρόσωπα χωρίς να χρειασθεί να έρθουν σε συγκρούσεις με άλλα άτομα, με τα οποία ενδεχομένως να μην ταιριάζουν. Χρειαζόμαστε δηλαδή μια θεσμική κατοχύρωση της αυτο-οργάνωσης των φίλων και μελών του ΠΑΣΟΚ παράλληλα με τις Τ.Ο, έστω και άτυπα. Για έναν νέο η αυτο-οργάνωση αποτελεί ένα ασφαλές περιβάλλον με ανθρώπους που γνωρίζει και εμπιστεύεται. Κατόπιν θα το σκεφτεί σοβαρά να συμμετάσχει πιο δυναμικά και στις Τ.Ο.

Β. ΘΕΣΜΟΙ ΛΟΓΟΔΟΣΙΑΣ. Σήμερα ένα στέλεχος του κομματικού μηχανισμού δεν είναι υποχρεωμένο να λογοδοτεί με συγκεκριμένο τρόπο και αυτό είναι η πηγή του κακού. Πολλά στελέχη του ΠΑΣΟΚ όταν ερωτώνται για καυτά θέματα αποφεύγουν να απαντήσουν, κατά το κοινώς λεγόμενο "την κάνουν με ελαφρά πηδηματάκια". Για διάφορες διαδικασίες μοιράζονται πολλά άτομα μαζί τις ευθύνες για να τις διαχέουν μετά ο ένας στον άλλον όταν υπάρξει πρόβλημα. Έχουμε βαρεθεί να ακούμε προφορικές διαβεβαιώσεις και τυπικές απαντήσεις που δεν έχουν καμία σχέση με την ουσία των "καυτών ερωτήσεων" που τίθονται. Και, τέλος, έχουμε βαρεθεί να μας γράφουν εκεί που δεν πιάνει μελάνι. Ας δούμε για παράδειγμα την τελευταία καμπάνια διαλόγου dialogos.pasok.gr για το ενημερωτικό φυλλάδιο. Οι πολίτες μόνοι μας ρωτάμε, μόνοι μας απαντάμε. Μέχρι σήμερα κανένας από τον κεντρικό σχεδιασμό δεν συμμετέχει στην κουβέντα με απαντήσεις. Συνεπώς, θα μπορούσε ο Γ. Παπανδρέου να εισάγει θεσμούς λογοδοσίας πχ να θέσει και τα υπόλοιπα στελέχη του ΠΑΣΟΚ έμπροσθεν των ευθυνών τους, υποχρεώνοντας τους να απαντούν δημόσια στο dialogos.pasok.gr (Δεδομένου ότι τα υπόλοιπα ΜΜΕ δεν προσφέρονται για διάλογο). Να δούμε τελικά μαζεμένα σε μια ιστοσελίδα τις θέσεις όλων των στελεχών, να δούμε ποιός τολμά να απαντήσει επί της ουσίας, ποιος έχει κάτι να προτείνει και, εν τέλει, ποιος αξίζει την ψήφο μας.

Παναγιώτης Πετεινάτος