ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Είναι ίσως ένα από τα πιο ενδιαφέροντα κείμενα που έχω ανεβάσει ως τώρα στο web4democracy. Πρώτον, το ντοκουμέντο είναι αυθεντικό. Πρόκειται για άρθρο του Αμερικανού συγγραφέα Gregory Eliot, που δημοσιεύτηκε τον Απρίλιο του 1898 με τίτλο "Οι Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης". Το μετέφρασα από την πηγή του, το περιοδικό North American Review, το αρχαιότερο περιοδικό λογοτεχνίας και πολιτισμού στις ΗΠΑ. Για του λόγου το αληθές, μπορείτε να δείτε τις σκαναρισμένες τις σελίδες του αγγλικού κειμένου και τα περιεχόμενα του συγκεκριμένου Τεύχους. Με πρωτοβουλία του Cornell University ψηφιοποιήθηκαν όλα τα τεύχη από το 1815 ως το 1900.
Δεύτερον, μέχρι στιγμής διεθνώς καμία ιστοσελίδα δεν έχει ανεβάσει το πλήρες κείμενο της πηγής. Ούτε το πρωτότυπο ούτε μεταφρασμένο. Συνεπώς, θα είστε οι πρώτοι τυχεροί που μπορείτε να το μελετήσετε.
Περιληπτικά
Ας ξεκινήσουμε με την 1η μεγάλη αποκάλυψη του άρθρου. Σήμερα ζούμε με την ψευδαίσθηση ότι οι ιστορικές ρίζες της Ευρωπαϊκής Ένωσης βρίσκονται μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Σωστά; Και ότι - δήθεν - δημιουργήθηκε για να ενώσει τους λαούς. Ο Gregory Eliot, συγγραφέας του άρθρου, όμως δεν πρόφτασε ούτε τον 1ο ούτε τον 2ο Παγκόσμιο, ούτε καν το κραχ του 1929! Κράτα το λοιπόν αυτό στο νου σου την ώρα που διαβάζεις το άρθρο. Τώρα σκέψου, πότε ήταν η πρώτη φορά που εμφανίστηκε το "πνεύμα" της Ευρωπαϊκής Ένωσης; Πότε ήταν πρώτη φορά που Άγγλοι, Γάλλοι, Ιταλοί και Γερμανοί ξεπέρασαν τις εθνικές τους διαφορές και πειραματίστηκαν σε μια κοινή υπερεθνική οικονομική συνεργασία; Ήταν κατά την προσπάθεια καπελώματος της Ελληνικής ανεξαρτησίας! Αρχικά, στη ναυμαχία του Ναυαρίνου συμμαχούν οι αιώνιοι αντίπαλοι (Βρετανοί και Γάλλοι) και αργότερα στην επικυριαρχία της Κρήτης συμμαχούν όλοι (Ιταλία, Γαλλία, Αυστρία, Γερμανία, Αγγλία και Ρωσία) για να πάρουν το φιλέτο της ανεξαρτησίας μέσα από το στόμα των επαναστατημένων Ελλήνων.
Στα μάτια του αρθρογράφου, η στυγνή εκμετάλλευση της Ελλάδας αποκαλύπτει το ιδεολογικό στίγμα μιας ανερχόμενης "Ενωμένης Ευρώπης" (United Europe). Μακροπρόθεσμα θα ενώσει και πολιτικά όλα τα Έθνη-Κράτη σχηματίζοντας τις Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης. Η στοχοποίηση της Ελλάδος θα είναι και ουσιαστική, και συμβολική.
Προφητικός ο Gregory Eliot, γράφει πως αρχικά θα διαφημίσουν την Οικονομική Ευρωπαϊκή Ένωση ως μια όμορφη ουτοπία με "δικαιώματα", "δημόσια παιδεία", "ειρήνη" ώσπου να δημιουργηθεί ευημερία. Οι κινούντες τα νήματα της αγοράς θα σιωπούν. Θα περιμένουν τη στιγμή που μια κρίσιμη μάζα ανθρώπων μέσα σε όλα τα έθνη-κράτη να έχουν αποκτήσει κεφάλαια, και ως εκ τούτου δεν θα σκέφτονται με τα κλασσικά πατριωτικά κίνητρα. Και τότε, τα πράγματα θα πάρουν άλλη τροπή...
Σημείωση: οι τίτλοι των παραγράφων στο κείμενο είναι δικοί μου, για την ευκολότερη πλοήγηση. Τα σημεία στίξης όμως (ερωτηματικά, θαυμαστικά) είναι του συγγραφέα.
ΟΙ ΗΝΩΜΕΝΕΣ ΠΟΛΙΤΕΙΕΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣΤου Eliot Gregory
Η Βοριοατλαντική Ανασκόπηση - The North American Review
Τεύχος Απριλίου 1898 ( Volume 0166, Issue 497 σελ. 510-512)
// ΜΙΑ ΠΕΡΙΕΡΓΗ ΑΡΜΟΝΙΑ (ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ) ΤΩΝ ΕΥΡ. ΧΩΡΩΝ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
Ήμουν ξαπλωμένος πάνω από το παραπέτασμα των Κανών, παρατηρώντας τον γαλλικό στόλο των "ανδρών του πολέμου",
μερικά πλοία μάλιστα τη στιγμή που έφευγαν για την Κρήτη, και είδα τα μεγάλα αγγλικά ιστιοφόρα δεμένα προς την ίδια κατεύθυνση. Τότε έπιασα τον εαυτό μου να προβληματίζεται σχετικά την παράξενη ανάπτυξη αυτού του αιώνιου ευρωπαϊκού ερωτήματος.
Γενναιόδωρα μυαλά έχουν μείνει έκπληκτα και ενοχλημένα στην Αμερική όσο και στην Ευρώπη από τη στάση των κυβερνήσεών τους προς την Κρήτη! [1]
Μπορείτε να θέσετε το ζήτημα όπως σας αρέσει, μπροστά σε αυτή τη γοητευτική (?) αρμονία (συνεργασία) των Μεγάλων Δυνάμεων να προστατεύουν τον καταπιεστή σε βάρος των καταπιεσμένων.
Οι λόγοι όμως για τους οποίους η Ευρώπη πολέμησε στο Ναυαρίνο [2] δεν χρειάζονται καμία εξήγηση!
Μήπως κάποιος τολμούσε να μας πει γιατί ο στόλος των Ελλήνων χτυπήθηκε στα Χανιά πέρυσι; (σ.μ. Το 1897, ένα χρόνο πριν δημοσιευτεί το άρθρο, οι Μεγάλες Δυνάμεις Ιταλία, Γαλλία, Αυστρία, Γερμανία, Αγγλία και Ρωσία δεν αποδέχτηκαν το ψήφισμα των Ελλήνων επαναστατών για ανεξαρτησία και αποφάσισαν την κοινή δράση και διεθνή κατοχή των πόλεων Χανίων, Ρεθύμνου και Ηρακλείου. Ο Eliot εδώ το βλέπει ως την πρώτη πράξη της "Ενωμένης Ευρώπης".)
Τα γενναιόδωρα μυαλά έχουν δίκιο! Θα ήταν αδύνατο να αναγνωριστεί η πραγματική αιτία αυτής της υπέροχης αρμονίας (συνεργασίας) στην Ευρώπη. Τουλάχιστον, δεν μπορούν να το ομολογήσουν οι διπλωμάτες. Για έναν εξωτερικό παρατηρητή αυτό είναι το πιο σημαντικό γεγονός από το 1871!
Ο De Beust είπε εκείνη την εποχή: "Δεν υπάρχει περισσότερη Ευρώπη!"
Έκανε λάθος. Μια «Ευρώπη» τελείωνε, αλλά μια άλλη γεννήθηκε.
// ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΗΣ ΕΝΩΜΕΝΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ ΥΠΑΡΧΕΙ
Για δικούς της λόγους η νέα Ευρώπη επιθυμεί η Γαλλία να μην επιδιώξει την εκδίκηση μετά το 1871. Όχι μόνο τα Γραφεία της Ευρώπης, αλλά οι πολίτες ήταν ενάντιοι σε κάτι τέτοιο. Μέχρι σήμερα υπάρχει μια καθολική ευχή ότι η Αγγλία θα πρέπει να παραμείνει η ερωμένη της Αιγύπτου. Υπάρχει επίσης και μια τέλεια ομοφωνία στο να προστατέψουν την αγωνία των Τούρκων από τις αντιδράσεις όλων εκείνων των λαών που καταπιέζουν. Και με αυτόν τον τρόπο μπορεί κάποιος να παρατηρήσει τα κορυφαία ζητήματα ενός ευρωπαϊκού πνεύματος που υπάρχει και κάνει κάθε χρόνο πιο έντονες τις εκδηλώσεις του.
Αυτό το πνεύμα δεν είναι ευγενές, ούτε είναι γενναιόδωρο. Θα ωθήσει προς τη δουλικότητα μπροστά στους ισχυρούς, παρά τους επίσημους όρκους, και θα οδηγήσει στη συντριβή των ταπεινών. Πρόκειται για ένα χαμηλό πνεύμα, αλλά υπάρχει!
Αυτό δεν είναι ένα ιστορικό φαινόμενο χωρίς προηγούμενο. Αν καταμετρήσει κάποιος τις ψήφους της Ευρώπης επί του Κρητικού ζητήματος, η Ευρώπη θα ψηφίσει με συντριπτική πλειοψηφία να συντρίψει τους Έλληνες!
Η μειοψηφία, υπέρ των Ελλήνων, αποτελείται κυρίως από φοιτητές, καλλιτέχνες, και, στοχαστές- δηλαδή, από ανθρώπους που έχουν λίγα χρήματα. Το καλώδιο όμως που συνδέει την Ευρωπαϊκή πλειοψηφία μαζί είναι χρυσό, ένα καλώδιο πολύ ισχυρό και πολύ ευέλικτο, που διασχίζει εύκολα τα σύνορα και ενώνει έναν Άγγλο, έναν Γερμανό και έναν Γάλλο για τον ίδιο σκοπό, την ίδια στιγμή, όταν ο καθένας τους παίρνει την πρωινή εφημερίδα του για να δει σε τι τιμή πωλείται το τούρκικο χρέος!
Οι πολιτικοί προφήτες πριν από πενήντα χρόνια δεν το είχαν προβλέψει αυτό. Έφερναν βόλτες το πρόβλημα των εθνικοτήτων, προσπαθώντας να οργανώσουν και να ανασυντάξουν τα έθνη του παλιού κόσμου. Υπολόγισαν πάνω στη δωρεάν παιδεία, τη χειραφέτηση της σκέψης για να σχηματίσουν μια πιθανή συμφωνία μεταξύ των λαών αυτών. Ψιθύριζαν μεταξύ τους «οι Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης», και χαμογελούσαν στη δική τους ουτοπία.
Δεν ήταν τόσο μακριά από την "Ενωμένη Ευρώπη" όπως την φαντάστηκαν, απλώς συνέβη για λόγους απολύτως αντίθετους από τις ιδέες για τις οποίες ότι αυτή η ένωση σχηματίστηκε.
Η Ευρώπη αντιλαμβάνεται ότι έχει ορισμένα κοινά οικονομικά συμφέροντα, σταθερά σε όλη την ήπειρο, παρά τις διαφορές της γλώσσας και του καθεστώτος. Ταυτόχρονα για θέματα τοπικά ή με λιγότερο γενικό συμφέρον η Ευρώπη διχάζεται.
// ΜΙΑ ΝΕΑ ΙΘΑΓΕΝΙΑ ΓΕΝΙΕΤΑΙ: Η ΕΘΝΙΚΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΚΑΤΟΧΩΝ ΟΜΟΛΟΓΩΝ
Ένας Άγγλος πολιτικός πρόσφατα επιβεβαίωσε ότι η πλειοψηφία των Γάλλων επιθυμεί την διατήρηση της αγγλικής κατοχής της Αιγύπτου! Αυτό είναι λάθος, ως προς απόλυτη πλειοψηφία, αλλά είναι αλήθεια όσον αφορά την πλειοψηφία των ατόμων με εισοδήματα. Και για τις τύχες της χώρας ασκούν επιρροή μόνο όσοι έχουν εισοδήματα (υπό κανονικές συνθήκες). Συνεπώς, ο άγγλος πολιτικός είχε δίκιο! Καθώς οι Γάλλοι είναι εναντίον των Ελλήνων, οι οποίοι έχουν αποδειχθεί κακοπληρωτές των τοκομεριδίων, και υπέρ των Τούρκων, στον βαθμό που εκδηλώνουν οικονομική αναγέννηση. Το ίδιο ισχύει και για έναν Άγγλο, ένα Ρώσο, ή Γερμανό, και έτσι αποτελεί ένα είδος διεθνούς συμμαχίας, ή μάλλον μια νέα ιθαγένεια, την εθνικότητα των κατόχων ομολόγων.
Οι κάτοχοι ομολόγων δεν θα σηκώσουν τη σημαία τους αμέσως. Προτρέπουν σε ομιλίες για την "Ειρήνη της Ευρώπης", τα "Διεθνή Δικαιώματα" και μια σειρά άλλα πράγματα που ουσιαστικά δεν τους ενδιαφέρουν, αλλά θα πάρουν θάρρος όταν θα συνειδητοποιήσουν ότι είναι η πλειοψηφία. Και είναι! Ο αριθμός των ανθρώπων που αποκτούν εισοδήματα, και για το λόγο αυτό ενδιαφέρονται για τις διεθνείς υποθέσεις, αυξάνεται καθημερινά. Η Κοινωνική εξέλιξη δεν θα βοηθήσει σε αυτά τα θέματα. Αντίθετα, θα επιταχύνει την ανάπτυξη του φαινομένου, γιατί πίσω από κάθε Αναρχική κραυγή κρύβεται το ζήτημα για τα χρήματα.
Είναι ανώφελο να πούμε ότι το αντιπαλότητες στο εμπόριο θα εκνευρίσουν τη διεθνή αίσθηση. Τελικά, οι συναλλαγές θα έρθουν σε κάποια συμφωνία, όπου τα οικονομικά τους συμφέροντα θα είναι η ίδια.
Για παράδειγμα, ζητήστε από ένα γαλλικό λιμάνι να απαρνηθεί τον πατριωτισμό του ώστε να επιτρέψει μια γερμανική διατλαντική γραμμή και να γίνει η πόλη τους διεθνές εμπορικό κέντρο!
// ΠΡΩΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΝΩΣΗ, ΜΕΤΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Όλο και περισσότερο κάθε μέρα τα οικονομικά ζητήματα θα είναι κοινά από χώρα σε χώρα. Όταν διπλασιάζετε την επικοινωνία μεταξύ δύο σημείων (οικονομικώς), έχετε μειώσει κατά το ήμισυ την απόσταση μεταξύ τους. Έτσι, σιγά-σιγά, οι πρωτεύουσες της Ευρώπης έρχονται πιο κοντά μεταξύ τους, οι επαρχίες πλησιάζουν τα κέντρα και σχηματίζουν εμπορικό ισοζύγιο καθώς αυξάνονται οι οικονομικές συναλλαγές τους.
Το "Zoliverein" (σ.μ. τελωνειακή ένωση των κρατιδίων) προηγήθηκε της πολιτικής ένωσης της Γερμανίας. Μόλις αποδειχθεί ότι τα έθνη του κόσμου κάνουν μεταξύ τους ένα καταστροφικό οικονομικό πόλεμο, μόλις οι φορολογούμενοι είναι κουρασμένοι από την καταβολή «πριμοδοτήσεων» για τις τοπικές βιομηχανίες, μπορούν να είναι σίγουροι ότι οι χρηματοδότες θα κάνουν ένα βήμα προς τα εμπρός και να κανονίσουν μεταξύ τους μια διεθνή συμφωνία. Το οικονομικό κέντρο άπαξ και δουλέψει ως ένωση, οι κυβερνήσεις θα ακολουθήσουν, και μετά οι άνθρωποι.
Δεν ήταν οι "καπιταλιστές" της χώρας μας, που υποκίνησαν την εξέγερση στην Κούβα; (σ.μ Αναφέρεται στην επανάσταση των Πάλμα και Μαρτί. Την ίδια χρονιά το 1898, λίγους μήνες αφού δημοσιεύτηκε αυτό το άρθρο, κατάληξε στην εικοσαετή κηδεμονία των ΗΠΑ)
Θα δούμε τις Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης, ενωμένες οικονομικά, και πολλά πολιτικά ζητήματα που σήμερα φαίνονται χωρίς λύση (γιατί επιμένουμε υποστηρίζοντας αφηρημένες ιδέες - πατριωτισμός, ρεπουμπλικανισμός, σωβινισμός) θα κληθούν να ρυθμιστούν από τις χρηματοπιστωτικές ανάγκες νομοτελειακά, όπως ακριβώς το χιόνι λιώνει στο βουνό από τον ήλιο και ακολουθώντας τους νόμους της φύσης, το νερό ρέει στα ρέματα και τα ποτάμια προς τη θάλασσα.
// ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΓΡΙΟΤΗΤΑ
Αυτή η νέα «ένωση κρατών» θα έχει όλα τα χαρακτηριστικά της δικής μας (ΗΠΑ). Όπου υπάρχει μια ακόμη μεγαλύτερη ανάμειξη των λαών, με την Ασία και την Ευρώπη να συμβάλλουν, θα αναπτυχθεί μια κοινή οικονομική αγριότητα και η πολιτική τους θα είναι μια πολιτική οικονομική. Οι μάχες θα πρέπει να κερδιθούν στο Χρηματιστήριο.
Όταν το πολεμικό μήνυμα του Κλίβελαντ οδήγησε σε πτώση αμερικανικών τίτλων στις αγορές του Λονδίνου, είδατε πώς γίναμε ξαφνικά ειρηνικοί στο έπακρον! (σ.μ. Το 1895, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Κλιβελαντ πιέζοντας για κάποιες γεωστρατηγικές διευθετήσεις την Βρετανία, έκανε ανοιχτή απειλή πολέμου. Εντός των ΗΠΑ επικρατούσε λαϊκή πατριωτική φρενίτιδα με τις εφημερίδες να πιέζουν για την απελευθέρωση τους από τις τράπεζες της Βρετανίας. Αυτό οδήγησε σε πανικό τις αγορές οι οποίες πίεσαν και κατάφεραν να "τα μαζέψει" το κονγκρέσο. Περισσότερα εδώ)
// ΟΙ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΑΓΟΡΕΣ ΚΑΙ Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΠΑΤΡΙΩΤΙΣΜΟΥ
Η κοινωνική σύνθεση του μέλλοντος θα είναι η πικρή προστασία των οικονομικών συμφερόντων και ο τοπικός πατριωτισμός θα αντικατασταθεί από ένα άγριο ατομικισμό.
Σε αυτή την τεράστια «αγορά», τι θα απογίνουν οι καλλιτέχνες, οι στοχαστές, αυτοί που ζουν από το "όνειρο" και για τους οποίους τα χρήματα δεν έχουν καμία εγγενή αξία, και καμία σχέση με την εργασία τους ή τη φήμη τους; Ο χρόνος θα είναι δύσκολος γι 'αυτούς!
Λίγοι φωτισμένοι και πλούσιοι πατρίκιοι [3] θα κάνουν περισσότερα για τον πολιτισμό σε μια παγκόσμια δημοκρατία ανθρώπων που ζουν σε συνθήκες ευημερίας. Γιατί στην περίπτωσή μας, παρά τα μεγάλα ποσά που δαπανώνται με απληστία για τα έργα τέχνης και μια ειλικρινή επιθυμία να καλλιεργηθούν τα καλλιτεχνικά θέματα, έχουμε παραμείνει παράξενα αποστειρωμένοι σε θέματα τέχνης.
Ο λόγος είναι αρκετά απλός. Σε έναν πολιτισμό όπου τα πάντα προέρχονται από τα χρήματα και τα πάντα αποκτώνται μέσω των χρημάτων τα προικισμένα μυαλά νοθεύονται. Το αιώνιο άκουσμα "Πόσο αξίζει αυτός ο άνθρωπος;" τείνει να ωθεί τον καλλιτέχνη να αξιολογεί τον εαυτό του μόνο από την τιμή πώλησης του έργου.
Ο πολιτισμός εξορίστηκε από τα μεγάλα χρηματοοικονομικά κέντρα θα και βρίσκει καταφύγιο σε κάποιους μικρούς ανθρώπους που προστατεύονται από την απομόνωσή τους από τον μεγάλο κόσμο.
// ΠΡΟΣΕΞΕ ΠΟΙΑ ΧΩΡΑ ΣΤΟΧΕΥΟΥΝ ΠΡΩΤΑ!
Όνειρα, όλα αυτά; Πρόσεξε! Η πρώτη πράξη αυτής της Ενωμένης Ευρώπης ήταν να στρέψει το κανόνι του εναντίον ενός έθνους υπαίτιου του ηρωισμού και της δυστυχίας! Ενάντια στην γενέτειρα του πολιτισμού! [5]
Μετάφραση και σχόλια: Π. Πετεινάτος - web4democracy
Σημειώσεις
[1] Ανεξαρτησία της Κρήτης: Το 1897 μετά τη δολοφονία του Βρετανού πρόξενου από τις τουρκικές αρχές, στόλοι της Βρετανίας, της Γαλλίας, της Ρωσίας και της Ιταλίας κατέπλευσαν στην Κρήτη θέτοντας τέλος στην Οθωμανική κυριαρχία. Σκοπός όμως ήταν η επικυριαρχία των Μ. Δυνάμεων στο νησί.
[2] Η Ναυμαχία του Ναυαρίνου (1827): σήμανε την ελευθερία της Ελλάδας, παρά τη συνεχιζόμενη σφοδρή άρνηση του Σουλτάνου. Στον κόλπο Ναυαρίνο, (Πελοπόννησος) συνδυασμένη οθωμανική και αιγυπτιακή αρμάδα καταστράφηκε από συμμαχική βρετανική, γαλλική και ρωσική ναυτική δύναμη. Και πάλι όμως σκοπός δεν ήταν η ουσιαστική ανεξαρτησία της Ελλάδος, αλλά την υποταγή στα σχέδια των Μ. Δυνάμεων.
[4] Πατρίκιοι: Στην αρχαία Ρώμη Πατρίκιοι (Patricii) καλούνταν κυρίως οι λεγόμενοι οι ευγενείς που κατάγονταν από επιφανείς οίκους (patres) και κατείχαν όλα τα στρατιωτικά, πολιτικά και θρησκευτικά αξιώματα της Ρωμαϊκής Πολιτείας, σε αντιδιαστολή με τους πληβείους. Mε τον όρο πληβείοι ή πλέμπα αποκαλούνταν τα φτωχότερα μέλη της κοινωνίας γενικά.
[5] Η μετάφραση παλιών κειμένων έχει μια ιδιαιτερότητα καθώς οι λέξεις έχουν διαφορετική βαρύτητα. Στο κείμενο επαναλαμβάνεται η λέξη "arts" την οποία απόδωσα στα ελληνικά άλλωστε ως "τέχνη/τέχνες" και άλλοτε ως "πολιτισμό". Ομοίως η λέξη "harmony" χρησιμοποιείται εννοώντας την "αρμονική συνεργασία".
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου